Blog

Doğum kontrol hapı kullananlar nelere dikkat etmeli?

Doğum kontrol haplarının kullanan bir çok kadın hem varis semptomlarından hem de pıhtı riskinden korunabilmek için neler yapabilir? Doğum kontrol hapları içeriğindeki hormonlar nedeniyle bir çok yolla etki ederek toplar damarlar üzerinde istenmeyen sonuçlar oluşturabilir. Hormonlar damar cidarına etki ederek damarlarda çok hafif genişlemelere sebep olurlar. Bu, bir yandan ince kılcalların görünmesini arttırabilir, mevcut varislerin şiddetini arttırabilir.
Doğum kontrol hapı kullananlar nelere dikkat etmeli?.

Diğer yandan direkt varis oluşturmasa da varis şikayetlerine benzer semptomlar oluşturur. Ağrı, şişlik, bacaklarda ağırlaşma ve akşama doğru yorulma hissi gibi... Bu kadarla kalmaz, diğer yandan da hormonlar pıhtı gelişimine eğilim yaratabilirler. Peki nelere dikkat etmeliyiz

1. Çok hareket edin. Hareket etmek kaslarınızı çalıştırır. Kaslar kanınızı bacaklardan kalbe doğru pompalar. Bu damar cidarını güçlendirir. Kan akımını hızlandırır. Bu da hem şikayetlerinizi hem de varis oluşumunu azaltır. 

2. Koruyucu varis çorabı giyin. Varisi olsun olmasın çok ayakta veya çok oturarak çalışan kişilere zaten koruyucu varis çorabı öneriyoruz. Doğum kontrol hapı kullananlarda ise bacaklarda biraz daha şişme ve ödem olduğundan daha da büyük bir şiddetle öneriyoruz. Koruyucu varis çorapları kanın yukarı doğru akımını hızlandırırlar. Hem şişlik ve dolgunluk gibi şikayetlerinizi azaltır hem de pıhtı oluşum riskinden sizi korurlar. Özellikle çok ayakta kalacağınız zamanlarda, uzun süre oturup çalıştığınızda, uzun yolculuklarda özellikle de uçak yolculuklarında lütfen varis çoraplarınız ayağınızda olsun. Hangi basınçta ve hangi seviyeye kadar giymeniz gerektiğini doktorunuza danışın. Sakın ihmal etmeyin.

3. Çok su için. Susuz kalmak diğer faktörlerle birleştiğinde pıhtıya eğilimi arttırır. Hareketsiz kalıyorsanız, doğum kontrol hapı kullanıyorsanız riski azaltmak açısından mutlaka dolaşımı hızlandırmak adına çok sıvı alın.  

4. Daha önce "Derin ven trombozu" yani derin toplar damarlarında pıhtı  geçirmiş hastalar doğum kontrol haplarına başlamadan önce mutlaka konusunda uzman bir kalp damar cerrahına danışmalıdır! Kimi zaman bu ilaçların kullanımını yeni pıhtı oluşum atakları açısında kesinlikle önermiyoruz. Onay almadan ilaç başlamayın.

5. Genetik önemlidir. Birinci derecede akrabasında sebepsiz yere, kendiliğinden gelişmiş  "pıhtı" öyküsü, inme geçirmiş olanlar yine doğum kontrol haplarına başlamadan önce bir kalp damar cerrahına riskler açısından danışmalıdır. 

6. Son yıllarda çok genç, ergenlerde sivilceler nedeniyle hormon kullanımı çok fazla arttı. Bu beraberinde bizim klinikte de gözlemlediğimiz şekilde; çok küçük yaşlarda pıhtı, derin ven trombozu ile gelen hastalarda da artışı beraberinde getirdi. Özellikle çok zayıf, ince, karın içi yağ dokusu ve destek dokusu çok az olan gençlerde pıhtı daha fazla görülmekte. Bu gençlerde karın içi damarlarda yapısal olarak damar bası sendromları (May-Thurner Sendromu gibi...) görülebiliyor.  Böyle gelişme çağında, çok zayıf gençlerde ilaç başlamadan önce damar yapısının kontrol edilmesi gerekebilir. Yine doktorunuza başvurun. 

7. Ailesel veya genetik olarak pıhtıya eğilimli bir kan hastalığınız varsa yine doğum kontrol hapı başlamadan önce doktorunuza danışın. Kimi riski yüksek durumlarda yine bu hormon haplarının kullanımına izin vermiyoruz. 

8. Hormon ilaçları kullanımına hiç bir engel olmadığında ama varis benzeri semptomlar çok fazla olduğunda "Venotonik ajanlar" yani variste kullandığımız ilaçlar hastanın şikayetlerinin giderilmesinde çok faydalı olabilir. Kullanmanız gerekip gerekmediğini doktorunuza danışın. 

9. Sigara içmeyin. Unutmayın ki sigara dolaşım sistemi açısından başlı başına bir sorundur. Yukarıda saydığımız tüm riskleri potansiyelize eder yani arttırır. 

10. Kilo almayın. Aşırı kilolu ve obez olmak damar duvarlarına baskı yapar ve tüm semptomların artmasına sebep olur. karın içi basınç artışı kimi zaman tek başına toplardamar içindeki kapaklar sağlam olsa bile toplardamar hastalığı belirtilerine sebep olabilir (bacaklarda  bileklerden başlayarak yukarı doğru ilerleyen ödem, renk değişikliği, cilt esnekliğinin kaybı, cilt altında sertleşme ve ciltte incelme ve buna bağlı kolay zedelenebilir bir hal alması...)

11. Bol lif tüketin. Kabızlık şikayetleri arttırabilir. beaberinde hemoroidiniz de varsa doktor kontrollerinizi ihmal etmeyin. Sağlıklı beslenme sağlıklı hayatlar için olmazsa olmaz!

12. Dinlenme zamanlarında bacaklarınızı yükseltin. 

Her zaman söylediğimiz gibi; her durumda her kişinin vücut yapısı ve riskleri kendine özgüdür ve tedavi planlaması "Kişiye özel" ve "Özenli" olarak tasarlanmalıdır.